Vì sao Nga quyết đòi hàng không mẫu hạm trực thăng Mistral?

ANTĐ - 400 thủy thủy Nga đã lên đường về nước đón giáng sinh ở quê nhà, sau đó lại sang “ăn chực nằm chờ” tàu sân bay Mistral. Điều gì khiến cho Nga phải quyết tâm “săn” bằng được loại hàng không mẫu hạm trực thăng này?

Nga sẽ không từ hàng không mẫu hạm trực thăng lớp Mistral
Theo kế hoạch mới nhất, trước ngày 25-12-2014, 400 thủy thủ Nga sẽ rời cảng Saint-Nazaire trên chiếc tàu huấn luyện Smolny đã đưa họ đến đất Pháp ngày 30-6 năm nay để về quê nhà đón lễ Giáng sinh, sau đó lại sang Pháp tiếp kiến “ăn chực nằm chờ” chiếc tầu phi trường trực thăng trước tiên lớp Mistral được bàn giao.
Điều này trái ngược với thông tin trước đó là họ đã chuẩn bị tâm lý để đón năm mới ở trên tàu Mistral. "Mọi thứ đều ổn, chúng tôi được chu cấp đầy đủ, và đã chuẩn bị ý thức đón năm mới ở đây, trên con tàu Vladivostok này" - một thủy thủ người Nga tuyên bố với giới báo chí Pháp biết.
Trước đó, giới chức Moscow cũng khẳng định rằng những thủy thủ này sẽ chỉ rời đi trên con tàu Vladivostok, bất chấp việc nếu visa ở Pháp của họ hết hạn, Moscow sẽ buộc Paris phải gia hạn cho họ. Những thông báo đó cho thấy người Nga đã sẵn sàng bám trụ với Mistral cho đến khi con tàu được bàn giao.
Song song, tuần trước cũng có tin là trong số 400 thủy thủ có cả những bộ đội thuộc lực lượng hải quân đánh bộ của Nga, được cử đến Pháp với nhiệm vụ bảo vệ và cố thủ con trên con tàu này. Tuy nhiên, ngay sau đó hãng thông tấn Ria Novosti đã bác thống tin trên đài phát thanh “Tiếng nói nước Nga” và trang web "Gazeta.Ru".
Trong ngày 15-12, trên hàng loạt các báo và trang tin điện tử Nga đăng tải thông tin cho biết, trên boong tàu Vladivostok, ngoài các thủy thủ trước đây sang Pháp học kỹ thuật và vận hành tàu còn có các quân sĩ hải quân đánh bộ, sĩ quan và thủy thủ của Hạm đội Baltic và thái hoà Dương của Nga
"Con tàu cần phải nhập vào trang bị của Hạm đội thanh bình Dương, bởi vậy trong thành phần thủy thủ đoàn tiếp quản có các sĩ quan của Hạm đội Thái Bình Dương. Ngoài ra, Nga đã phái tới đó các quân sĩ thủy quân lục chiến, mà nhiệm vụ chính là bảo đảm an toàn của con tàu” - "Gazeta.Ru" trích dẫn tuyên bố của đại diện hải quân Nga.

Đội hình nghiêm trang của đoàn thủy thủ Nga trước tàu sân bay trực thăng Mistral
Đài phát thanh “Tiếng nói nước Nga” dẫn nguồn từ đại diện Hải quân Nga cho biết, "lực lượng hải quân đánh bộ của Hạm đội Baltic và thanh bình Dương chỉ muốn rà khả năng làm việc của hệ thống đổ bộ”. Tuy nhiên, ông khước từ tiết lậu hải quân đánh bộ Nga được điều động đến Pháp bằng cách nào và cơ số quân nhân chính xác là bao lăm.
Đáng để ý là trên "Gazeta.Ru" còn nêu rõ thông tin trên có sự công nhận của người đứng đầu Học viện các vấn đề địa chính trị là ông Konstantin Sivkov là các binh sĩ hải quân đánh bộ Nga đang thực thi vai trò “huấn luyện đặc biệt” của cảnh sát quân sự để đảm bảo thứ tự trên tàu và bảo vệ trên tàu Vladivostok khỏi sự đột nhập phi pháp. Tuy nhiên, cũng ngay trong ngày 15-12, trên trang web của Hãng thông tấn Nga Ria Novosti phiên bản tiếng Anh (sputniknews.Com) đã đăng tải bài viết bác bỏ thông tin trên và cho biết, thủy thủ Nga không ở trên tàu Vladivostok mà đang lưu trú trên chiếc tàu huấn luyện của Nga mang tên Smolny đang đậu gần đó.
Dù thông tin trên có đúng sự thật hay không, nó cũng trình diễn.# Một điều là Nga rất khao khát và quyết tâm có được hàng không mẫu hạm trực thăng lớp tham khảo ở đây Mistral, trong bối cảnh ngày bữa nay - 19/12, Tổng thống Pháp Hollande một lần nữa khẳng định Pháp sẽ không bàn giao con tàu này cho Nga trong thời khắc ngày nay.
Ông Hollande cho biết, mọi việc sẽ được coi xét nếu tình hình Ukraine tốt lên, tức là theo chiều hướng có lợi cho Mỹ, phương Tây và chính quyền Kiev, bất lợi cho lực lượng ly khai Donbass. Nga vững chắc sẽ không ưng ý điều đó nhưng cũng không bao giờ chịu mất hàng không mẫu hạm Mistral. Vì sao?
Vì sao Nga quyết tâm sở hữu tàu sân bay trực thăng Mistral?
Các quan chức quốc phòng Nga khẳng định, Nga có đủ khả năng và sẵn sàng đóng các hàng không mẫu hạm hao hao như Mistral để thay thế. Điều này là đúng nhưng trong bối cảnh Nga cần nguy cấp hiện đại hóa lực lượng tàu đổ bộ của mình, mua sắm và chuyển giao công nghệ từ Pháp là phương án tối ưu nhất. Ngoài ra, còn có một số căn do sau đây.
Thứ nhất: Tàu Mistral rất phù hợp với thuyết lí quân sự mới của Nga
Moscow đang thực hiện một chương trình hiện đại hóa khí giới đầy tham vọng, với đích nâng tỉ lệ các vũ khí và trang thiết bị đương đại trong tất các lực lượng vũ trang lên 70% vào năm 2020. Chương trình hiện đại hóa này đặc biệt chú trọng đến hải quân.
Tàu đổ bộ lớn nhất của hải quân Nga sắp được biên chế thuộc lớp Ivan Gren chỉ có lượng giãn nước vẻn vẹn 6000 tấn
Hiện lực lượng tàu đổ bộ của Hải quân Nga khá đông đảo nhưng căn bản là đã cũ và có lượng giãn nước nhỏ. Hiện Nga mới chỉ sắp có tàu đổ bộ lớn nhất thuộc Project 11711, lớp Ivan Gren nhưng cũng chỉ có lượng giãn nước đầy tải vẻn vẹn 6000 tấn và chỉ chở được xe tăng - thiết giáp cùng hải quân đánh bộ.
Các tàu đổ bộ Nga hiện không có khả năng chở lượng lớn trực thăng như thiết kế của Mỹ và phương Tây và còn kém cả Trung Quốc với thiết kế tàu đổ bộ chở trực thăng Type 071. Các xưởng đóng tàu của Nga chẳng thể đóng loại tàu hiện đại như Mistral một cách mau chóng và độc lập vào thời điểm này.
Trước đây, Nga xây dựng kế hoạch triển khai tàu đổ bộ Mistral trước tiên cho Hạm đội thái hoà Dương, lực lượng đang được chuyển hóa thành bộ phận cấu thành mạnh nhất của Hải quân Nga và là yếu tố then chốt của Bộ chỉ huy Chiến dịch-Chiến lược phía Đông được thành lập năm 2010.
Những tin cậy khác cho rằng một tàu Mistral sẽ được triển khai trong Hạm đội yên bình Dương tại Vladivostok và tàu còn lại sẽ được biên chế vào Hạm đội biển Bắc ở Bắc Cực. Trong tương lai, có thể 1 tàu nữa sẽ hiện diện ở biển Đen. Chúng sẽ đóng vai trò là những kỳ hạm trong cụm tàu tác chiến đổ bộ viễn dương khủng của Nga trong ngày mai.
Theo lời một quan chức cao cấp Nga cho biết, các tàu Mistral sẽ đóng vai trò đi đầu cho những khí tài hải quân mới được trang bị, chính hệ thống thông tin chống chọi SENIT-9 của tàu Mistral, chứ không phải là khả năng tấn công, sẽ đảm trách vai trò chỉ huy cụm tàu tác chiến hải quân trong mai sau.
Thứ 2: Có Mistral, Nga sẽ làm chủ hoàn toàn biển Đen
Mistral là loại tàu đổ bộ tiến công mới của hải quân Pháp, cũng còn gọi là hàng không mẫu hạm trực thăng. Đây là loại tàu đổ tham khảo bộ tấn công, chỉ huy và cơ động nhanh thế hệ mới của Hải quân Pháp. Chúng sẽ được dùng làm tàu chỉ huy, đổ bộ tiến công, hỗ trợ hậu cần, tản cư nhân đạo, bệnh viện dã chiến và thực hiện các sứ mệnh tác chiến hải quân khác.
Tàu đổ bộ lớn nhất của hải quân Nga sắp được biên chế thuộc lớp Ivan Gren chỉ có lượng giãn nước vẻn vẹn 6000 tấn
Mặt boong rộng của tàu đổ bộ lớp Mistral có thể chở 16 máy bay trực thăng quân sự, khoang chứa chuyên dụng với diện tích 2.650 m2, có thể chở một tiểu đoàn 40 xe tăng hạng nặng Leclerc, hoặc 13 xe tăng hạng nặng Leclerc và 46 xe các loại khác. Các tàu Mistral có thể tải tới 450 quân, với các chiến dịch ngắn hạn có thể tăng gấp đôi chi tiết lên 900 quân.
Ở đuôi tàu được thiết kế với một cửa lớn, bên trong khoang đó có thể làm ngập nước trợ giúp hoạt động của tàu đổ bộ đệm khí. Khoang chứa này rộng 885 m2 có thể khai triển được 4 tàu đổ bộ thường nhật loại CMT, hoặc 2 tàu đổ bộ đệm khí loại LCAC. Trên tàu còn có một bệnh viện dã chiến với 70-120 giường.
Các nước phương Tây lo ngại rằng nếu Nga có tàu Mistral và triển khai tại quân cảng Sevastopol (Crimea), hải quân Nga sẽ như hổ thêm cánh. Tàu Mistral sẽ giúp quân đội Nga có thể đổ bộ và tương trợ tới bất kỳ khu vực nào trên Biển Đen, lấn át hoàn toàn các quốc gia NATO và đồng minh Mỹ xung quanh hải phận này.
NATO liệt kê một danh sách dài các khu vực có thể bị hải quân Nga khống chế nếu có tàu Mistral: bờ biển Ukraine trên biển Azov, cảng Odessa của Ukriane, khu vực ly khai Transnistria của Moldova, Georgia, Bulgaria, Romania...
Ngoại giả, với cự ly hoạt động rất xa của mình, tàu Mistral có thể được sử dụng ở phía Đông Địa Trung Hải, nơi Nga ủng hộ chế độ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, hoặc ngoài khơi bờ biển khu vực Tây Balkan (ám chỉ Kosovo của Serbia).
Nói cách khác, hai tàu lớp Mistral sẽ không chỉ giúp lực lượng vũ trang Nga có thêm nanh vuốt. Thay vào đó, chúng sẽ tạo cho Nga các dịp để thay đổi cán cân quyền lực tại châu Âu khi có thể can thiệp vào những nơi có ích lợi của Nga. Đó là điều mà Mỹ và NATO không mong muốn.
Thứ ba: “Đón đầu” công nghệ đóng tàu ưu việt của Mistral
Vấn đề thứ 3 Nga mong muốn ở Mistral là công nghệ đóng hàng không mẫu hạm trực thăng mặt boong phẳng của phương Tây.
Tàu bay đấu tranh cất cánh trên đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng Yak-38 trên tuần dương hạm Kiev lớp “Đô đốc Gorshkov” của Liên Xô
Từ trước đến nay, công nghệ đóng hàng không mẫu hạm và tàu đổ bộ trực thăng của Nga và phương Tây là hoàn toàn khác biệt. Các loại tàu này của Nga đều thiết kế với mũi vểnh, đường băng máy bay kiểu cầu bật (kể cả các tàu đổ bộ trực thăng lớp Goskov của Liên Xô cũ).
Vì vậy, mua và được chuyển giao công nghệ hàng không mẫu hạm trực thăng Mistral - một điển hình thiết kế kiểu phương Tây sẽ giúp Nga có khả năng “đi tắt-đón đầu”, tiếp cận công nghệ đóng tàu tiền tiến kiểu Mỹ và NATO mà không tốn thời gian nghiên cứu phát triển kéo dài hàng chục năm.
Hơn nữa, nếu được trang bị thêm một modul dốc kiểu cầu bật dài 15-20m bên sườn, Mistral có thể cáng đáng vai trò của một chiếc tàu sân bay hạng nhẹ, có thể bố trí khai triển các phi cơ cất hạ cánh thẳng đứng và hạ cánh trên đường băng ngắn (STOVL) kiểu AV-8 Harrier II hay F-35B. Điều này hoàn toàn nằm trong khả năng của Nga.
Nga được thừa hưởng thành quả dưới thời Liên Xô cũ là thiết kế máy bay tranh đấu cất cánh trên đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng (STOVL - short take-off and vertical-landing) là Yak-38 với thiết kế hoàn thiện và biên chế trên các tàu đổ bộ trực thăng lớp Gorshkov, có lượng giãn nước trên 40.000 tấn.
Thế hệ kế tiếp là Yak-141 có tốc độ và phạm vi hành trình xa hơn của Yak-38, đã phát triển đến thời đoạn nguyên mẫu nhưng đã bị hủy bỏ cuối thời kỳ chiến tranh lạnh và chìm nghỉm sau khi Liên Xô sụp đổ.
Cho nên, nếu có được hàng không mẫu hạm trực thăng Mistral, Nga hoàn toàn có thể cải tiến chúng thành các tàu đổ bộ máy bay phản lực giống tàu đổ bộ tiến công mang tranh đấu cơ F-35B, trang bị cho lực lượng hải quân đánh bộ của Mỹ. Có lẽ đây chính là điều mà Mỹ và NATO bất an nhất nên nhất mực ngăn trở Pháp thực hiện hiệp đồng này.